Morrell Dav

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

i niepokój. Nawet morfina nie pomagała. Wydawało si�, �e Spi, gdy piel�gniar-
ka na minut� zostawiła go samego w pokoju. Przez ten czas zdołał jakoS zwlec
si� z łó�ka, r�kami przeszuka� pokój i znalex� no�yczki. Zerwał banda�e i wbił
ostrze w oczodół, jakby chciał sobie wyrwa� mózg. Upadł, nim zd��ył to zro-
bi�, ale rana okazała si� wystarczaj�ca. Zmarł po upływie dwóch dni.
Rodzice byli bladzi i roztrz�sieni. Zdołałem opanowa� ból i podszedłem,
�eby ich pocieszy�. W tych strasznych chwilach wszystko jakby rozmywało
si� we mgle, lecz mimo to pami�tam wra�enie, �e mój umysł bezskutecznie
próbował wprowadzi� porz�dek do koszmaru rzeczywistoSci. Ojciec Myersa
miał na sobie drogie skórzane mokasyny i zegarek marki rolex. W czasie stu-
diów Myers raczej nie szastał pieni�dzmi. Nie miałem poj�cia, �e pochodzi
z bogatej rodziny.
Pomogłem rodzicom przyjaciela załatwi� formalnoSci zwi�zane z prze-
wiezieniem ciała do Stanów. Pojechałem z nimi do Nicei i razem patrzyliSmy
na lotnisku, jak ładuj� kontener z trumn� do luku baga�owego samolotu.
Podałem im r�k� i uSciskałem oboje. Z płaczem znikn�li w tunelu prowadz�-
cym do wyjScia. Godzin� póxniej znalazłem si� w La Verge.
Wróciłem tam, aby spełni� obietnic�. Chciałem ul�y� cierpieniu rodzi-
ców Myersa& i swojemu. Bo byłem jego przyjacielem. Pa�stwo maj� tyle
spraw do załatwienia powiedziałem do rodziców. Długa podró�, formal-
noSci zwi�zane z pogrzebem .
CoS Scisn�ło mnie za gardło.
Prosz� pozwoli� sobie pomóc. Zapłac� rachunki, spakuj� jego rzeczy
oraz ksi��ki i wySl� do pa�stwa do domu. Prosz� okaza� mi t� uprzejmoS�
i pozwoli� coS dla siebie zrobi�. To dla mnie bardzo wa�ne .
Myers spełnił swoje ambitne pragnienie i wynaj�ł pokój w hotelu, który
zajmował Van Dorn. Nie dziwcie si�, �e był wolny. Kierownictwo hotelu
wykorzystywało go w celach promocyjnych. Obok drzwi wisiała plakietka
z informacj� o wartoSci historycznej pokoju. Wyposa�enie było w tym sa-
mym stylu jak to, które znajdowało si� tam w czasach pobytu Van Dorna.
199
TurySci rzeczywiScie płacili, �eby zajrze� i wci�gn�� w nos zapach geniu-
szu. Ale w tym sezonie nie było wielkiego ruchu, a Myers miał bogatych
rodziców. Z właSciwym sobie entuzjazmem, popartym słuszn� sumk�, zdołał
nakłoni� właSciciela, aby wynaj�ł mu pokój.
Ja wynaj�łem inny bardziej przypominaj�cy komórk� ni� hotelowy
pokój, dwa numery dalej. Z oczami piek�cymi jeszcze od łez wszedłem do
pachn�cego st�chlizn� sanktuarium Van Dorna, �eby spakowa� rzeczy dro-
giego przyjaciela. Reprodukcje obrazów malarza le�ały wsz�dzie, niektóre
zbryzgane krwi�. Z bólem w sercu uło�yłem je w stos.
WłaSnie wtedy znalazłem dziennik.
Podczas kursu postimpresjonizmu na studiach przeczytałem kopi� pa-
mi�tnika Van Dorna. Wydawca zrobił odbitk� r�cznie zapisanych stronic,
oprawił je, zamieScił tłumaczenie i opatrzył przypisami. Zrozumienie treSci
od samego pocz�tku nastr�czało trudnoSci, ale w miar� jak Van Dorn zagł�-
biał si� w swoje dzieło, a załamanie nerwowe si� pogł�biało, jego zapiski
zmieniły si� w istne zagadki. Pismo, dalekie od starannoSci nawet gdy był
całkiem zdrów, rychło wymkn�ło si� spod kontroli i w ko�cu przybrało for-
m� niemal całkowicie nieczytelnych linii i zawijasów kreSlonych w gor�cz-
kowym poSpiechu.
Usiadłem przy niewielkim drewnianym biurku i przerzucałem strony
dziennika, rozpoznaj�c niegdyS przeczytane zdania. Z ka�dym przeczytanym
akapitem robiło mi si� zimniej: ten pami�tnik ró�nił si� od opublikowanej
fotokopii. Był to w istocie notatnik, i cho� chciałem wierzy�, �e Myers ja-
kimS cudem zdobył oryginał, wiedziałem, �e sam siebie oszukuj�. Kartki nie
były po�ółkłe i kruche od staroSci, a atrament nie zmienił barwy na br�zowa-
w�. Ten notes został kupiony i zapisany niedawno. To był dziennik Myersa,
a nie Van Dorna. Zrobiło mi si� dla odmiany gor�co.
Za biurkiem spostrzegłem półk�, a na niej stos innych notatników. Si�-
gn�łem niepewnie i pospiesznie przekartowałem. Włosy stan�ły mi d�ba.
Wszystkie notesy były takie same& i zapisane identycznymi słowami.
Dr��c� r�k� podniosłem z półki odbitk� oryginalnego pami�tnika i po-
równałem z notatnikami. J�kn�łem, wyobraziwszy sobie Myersa przy biur-
ku, w szale�czym skupieniu kopiuj�cego ka�de słowo, lini�, zawijas. Zrobił
to osiem razy.
Myers rzeczywiScie zrobił wszystko, aby zgł�bi� zagadk� dezintegracji
umysłowej Van Dorna. I zrobił to skutecznie. Van Dorn pozbawił si� oczu
ostrym ko�cem p�dzla. W szpitalu dla nerwowo chorych doko�czył dzieła,
przebijaj�c sobie mózg no�yczkami. Tak samo jak Myers. Cho� było raczej
odwrotnie. Czy kiedy Myers załamał si� ostatecznie, upodobnił si� całkowi-
cie do Van Dorna?
Ukryłem twarz w dłoniach. Z mojej SciSni�tej krtani wydobył si� szloch.
Długo, bardzo długo nie mogłem przesta�. Sił� woli starałem si� opanowa�
200
cierpienie. ( Pomara�czowy to cierpienie , powiedział Myers.) Rozum wal-
czył z bólem. ( Krytycy, którzy poSwi�cili si� analizie dzieł Van Dorna& Ich
geniusz nie zdobył uznania, tak jak obrazy Van Dorna. Cierpieli. Tak samo
jak on. I tak jak on wszyscy wykłuli sobie oczy .) Czy zrobili to p�dzlem?
Czy doprowadzili analogi� do ko�ca? Czy u�yli no�yczek, �eby przebi� so-
bie mózg?
Przez zmru�one powieki spojrzałem na reprodukcje. Było ich mnóstwo.
Rcieliły si� na podłodze, na Scianach, na łó�ku, oknach, nawet na podłodze.
Wir kolorów, eksplozja geniuszu.
Tak mySlałem kiedyS o tych obrazach. Ale teraz, po tym co pokazał mi
Myers w Metropolitan Museum, widziałem to, co kryło si� za zasłon� Swie-
tlistych cyprysów, ł�k i sadów: tajemnicz� ciemnoS� wypełnion� niebieskim
kł�bowiskiem ramion i ciał, otwartych w krzyku ust i oczu pociemniałych od
bólu. ( Niebieski to obł�d , powiedział Myers.)
Wystarczyło niewielkie przesuni�cie punktu percepcji, by zobaczy�, �e
nie ma tam sadów i pól, tylko obraz przeraxliwej udr�ki duszy. Doprawdy,
Van Dorn rzeczywiScie zapocz�tkował nowy etap impresjonizmu. Pi�kno
boskiego dzieła przesycił swoj� odraz�. Pejza�e Van Dorna nie powstały z za-
chwytu, lecz ze wstr�tu. Gdziekolwiek spojrzał, widział tylko swój koszmar.
Niebieski istotnie był dla niego kolorem obł�du, i ka�dy, kto wpatrywał si�
w ten obł�d zbyt długo, te� mu ulegał. ( Nigdy wi�cej nie patrz na obrazy
Van Dorna, błagam ci� , napisał w liScie Myers.) Czy�by w ostatniej fazie
załamania nagle odzyskał jasnoS� umysłu i postanowił mnie przestrzec? ( Nie
mog� wytrzyma� bólu. Potrzebuj� odpoczynku. Jad� do domu .) Naprawd�
pojechał do domu, ale inaczej, ni� sobie to wyobra�ałem.
Przyszła mi do głowy jeszcze jedna niepokoj�ca mySl. ( Ka�dy z nich
próbował sam malowa�. W stylu Van Dorna , powiedział o krytykach My-
ers.) Jak gdyby przyci�gni�ty magnesem, mój wzrok pow�drował do prze- [ Pobierz całość w formacie PDF ]

ebook; do ÂściÂągnięcia; pdf; pobieranie; download

Linki

Search